Περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι πεινούν και περίπου 2 δισεκατομμύρια υποσιτίζονται. Περίπου το 30% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο, και περίπου το 30% των τροφίμων που παράγονται παγκοσμίως χάνεται ή σπαταλάται.
Η φύση κινδυνεύει
Η φύση μειώνεται παγκοσμίως με ρυθμούς άνευ προηγουμένου στην ανθρώπινη ιστορία. Μέχρι 1 εκατομμύριο είδη απειλούνται με εξαφάνιση, πολλά μέσα σε δεκαετίες. Η υποβάθμιση της γης έχει μειώσει την παραγωγικότητα του 23% της παγκόσμιας επιφάνειας της γης, έως 515 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσιες παγκόσμιες καλλιέργειες κινδυνεύουν από απώλεια επικονιαστών.
Μείωση της βιοποικιλότητας
Μια έκθεση του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του Ηνωμένου Έθνους σχετικά με την κατάσταση της βιοποικιλότητας αναφέρει ότι, από τα χιλιάδες είδη φυτών που καλλιεργούνται για τρόφιμα, λιγότερα από 200 συμβάλλουν ουσιαστικά στην παγκόσμια παραγωγή τροφίμων και μόνο εννέα αντιπροσωπεύουν το 66% της συνολικής παραγωγής καλλιεργειών.
Κλιματική αλλαγή και επισιτιστική κρίση
Η κλιματική αλλαγή απειλεί την ικανότητά μας να διασφαλίσουμε την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, να εξαλείψουμε τη φτώχεια και να επιτύχουμε αειφόρο ανάπτυξη. Οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG) από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τα ζώα είναι η αιτία της αλλαγής του κλίματος, οδηγώντας σε μια επικίνδυνη αύξηση των παγκόσμιων θερμοκρασιών. Η κλιματική αλλαγή έχει τόσο άμεσες όσο και έμμεσες επιπτώσεις στη γεωργική παραγωγικότητα, συμπεριλαμβανομένης της αλλαγής των βροχοπτώσεων, της ξηρασίας, των πλημμυρών και της γεωγραφικής ανακατανομής των παρασίτων και των ασθενειών.
Η μη βιώσιμη γεωργία είναι μέρος του προβλήματος
Η μη βιώσιμη και βιομηχανική γεωργία είναι ο μεγαλύτερος μοχλός της βιοποικιλότητας και της απώλειας ενδιαιτημάτων και συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος, στη μόλυνση των εδαφών και των υδάτινων σωμάτων, στην αθέμιτη μεταχείριση των εργαζομένων, στην απειλή της αγροτικής ζωής, καθώς και στην ασφάλεια των τροφίμων και της διατροφής.
- Πάνω από το 40% των ειδών εντόμων κινδυνεύουν να εξαφανιστούν τις επόμενες δεκαετίες, κυρίως λόγω της απώλειας ενδιαιτημάτων από τη μετατροπή σε εντατική γεωργία, ιδίως τη χρήση φυτοφαρμάκων, καθώς και άλλων χημικών ρύπων, διεισδυτικών ειδών και κλιματικής αλλαγής.
- Το 10% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου προέρχονται άμεσα από τη γεωργία σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο
- Το 50% των γεωργικών εκπομπών της ΕΕ είναι μεθάνιο από μηρυκαστικά. Το 10% μπορεί να αποδοθεί στη διαχείριση κοπριάς και το 40% είναι εκπομπές οξειδίου του αζώτου από συνθετικά φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια τροφίμων
Τι ρόλο παίζουν τα διατροφικά συστήματα στην Κλιματική Αλλαγή?
Η πρόσφατη έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έδειξε ότι τα συστήματα διατροφής μας εκτιμάται ότι προκαλούν έως και 29% των παγκόσμιων ανθρωπογενών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Στην πραγματικότητα, οι εκπομπές από τη γεωργία είναι πράγματι υψηλότερες όταν λαμβάνονται υπόψη οι έμμεσες εκπομπές. Η βιομηχανική παραγωγή ζώων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές από ζωοτροφές που καλλιεργούνται εκτός Ευρώπης, γεγονός που συμβάλλει στην αποψίλωση των δασών. Η παραγωγή συνθετικών λιπασμάτων εκπέμπει επίσης σημαντικές ποσότητες αερίων θερμοκηπίου.
Πως μπορούν να βοηθήσουν τα βιολογικά προϊόντα και η βιολογική γεωργία?
Η βιολογική γεωργία μπορεί να μειώσει τις εκπομπές καθώς βασίζεται σε μειωμένες εισροές, κλειστούς κύκλους θρεπτικών ουσιών και εύφορα εδάφη. Παρέχει πολλά οφέλη για την καλή διαβίωση των ζώων και το περιβάλλον για τα εδάφη, το νερό και τη βιοποικιλότητα. Η διατροφή των ζώων σε καλώς διαχειριζόμενα λιβάδια συμβάλλει επίσης στην επαναφορά του άνθρακα στα εδάφη.
Όλες οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη γεωργία πρέπει να μειωθούν. Η γεωργία που βασίζεται στις αρχές της βιολογικής γεωργίας και των αγροοικολογικών πρακτικών μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης για τη μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων και να βοηθήσει στην αναστροφή της κλιματικής αλλαγής.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως καταναλωτές?
Η αλλαγή της γεωργίας δεν αρκεί από μόνη της για να φέρει την μεγάλη αλλαγή. Ο καθένας μας μπορεί να συνεισφέρει στην προστασία του πλανήτη ενώ παράλληλα τα οφέλη για την υγεία του είναι πολλαπλά. Οι καταναλωτές έχουν την δύναμη της επιλογής και κατ’ επέκταση τη δύναμη να αλλάζουν την παγκόσμια αγορά. Επομένως υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε και εμείς:
- επιλογή μιας βιώσιμης διατροφής
- μείωση της σπατάλης των τροφίμων
- επιλογή ποιότητας αντί ποσότητας
- επιλογή βιολογικών προϊόντων
